آهن، ماده مغذی مورد نیاز برای کودکان

آهن چیست؟
آهن یک ماده معدنی است که حتما همه با آن آشنایی دارند. اما چند نفر اهمیت آهن برای بدن در هر سنی را میدانند؟ بدن از آهن برای ساخت هموگلوبین، جزء اصلی گلبولهای قرمز، استفاده میکند که وظیفه آن انتقال اکسیژن به بخشهای مختلف بدن از جمله ماهیچهها، استخوانها، اعصاب، مغز و سیستم ایمنی است. کمبود آهن یکی دیگر از عوامل بروز کمخونی است که اغلب در کودکان بین سنین ۶ ماه تا ۵ سال و در دختران نوجوان که چرخه قاعدگی در آنها شروع شده است رخ میدهد. کمبود آهن فقط بر کمخونی تأثیر نمیگذارد، زیرا کمبود آهن در کودکان بر سیستم عصبی، مغز و عملکرد سیستم ایمنی نیز اثر میگذارد. این به دلیل ناتوانی گلبولهای سفید در عملکرد طبیعی است و در صورت عدم درمان به موقع، ممکن است قابل برگشت نباشد. بیایید با علل کمبود آهن در کودکان آشنا شویم.
علل کمبود آهن در کودکان
دریافت ناکافی آهن از غذا
در کودکان خردسال ۶ ماهه تا ۲ ساله که فقط از شیر مادر یا شیر خشک (غیرغنی شده با آهن) تغذیه میکنند، شایع است.
در کودکان ۲ سال به بالا، ممکن است به دلیل انتخاب نامناسب غذا مانند انتخاب غذاهای تکراری، عدم مصرف گوشت یا تخممرغ و...، آهن کافی دریافت نکنند.
افزایش نیاز بدن به آهن
با رشد کودکان، بدن به آهن بیشتری نیاز دارد که در جدول زیر مشخص شده است:
سن | نیاز روزانه به آهن (میلی گرم در روز) |
٥-٠ ماهگی | شیر مادر |
١١-٦ ماهگی | ٩ |
٣-١ سالگی | ٧ |
٨-٤ سالگی | ١٠ |
١٢-٩ سالگی (پسران) | ٨ |
١٢-٩ سالگی (دختران) | ٨ |
١٥-١٣ سالگی (پسران) | ١١ |
١٥-١٣ سالگی (دختران) | ١٥ |
١٨-١٦ سالگی (پسران) | ١١ |
١٨-١٦ سالگی (دختران) | ١٥ |
زنان باردار | مصرف روزانه مکمل ۶۰ میلیگرم |
زنان شیرده | ١٣ |
چگونه از کمبود آهن در کودکان پیشگیری کنیم؟
- انتخاب غذاهای حاوی آهن: مانند گوشت، تخممرغ، ماهی، غذاهای دریایی و سبزیجات برگ سبز تیره.
- مصرف مکملهای غذایی حاوی آهن: مادران باید در انتخاب مکملهای غذایی برای کودکان بالای ۶ ماه دقت کنند و محصولاتی را انتخاب کنند که حاوی آهن و سایر مواد مغذی ضروری هستند؛ زیرا شیر مادر ممکن است برای تأمین نیازهای کودک کافی نباشد.
- نکات خرید مکمل برای کودکان: به دنبال محصولاتی باشید که عبارت "غنی از آهن" یا "High in Iron" روی برچسب آنها ذکر شده باشد. این محصولات باید بیش از ۲۰٪ نیاز روزانه توصیه شده آهن را تأمین کنند.
نمونه یک منوی غذایی روزانه برای پیشگیری از کمبود آهن در کودکان
برای کودکان بالای ۶ ماه، علاوه بر شیر مادر، یک وعده غذایی تکمیلی در روز توصیه میشود.
- ۴ قاشق غذاخوری برنج (۰.۳ میلیگرم آهن)
- ۱ تخم مرغ (۰.۸ میلیگرم آهن)، ۲ قاشق غذاخوری گوشت گاو(۰.۶ میلیگرم آهن)، یا ۲ قاشق غذاخوری ماهی (۱.۸ میلیگرم آهن)
- ۱.۵ قاشق غذاخوری سبزیجات پخته مانند هویج (۰.۲۵ میلیگرم آهن)، کلم و...
- به علاوه مکملهای آهن بر اساس سن
رشد هوشمند، کمبود آهن ممنوع!
آهن ماده مغذی مهمی برای رشد سیستم عصبی و مغز است، به ویژه در دوران کودکی. مطالعات نشان دادهاند که کودکان مبتلا به کمخونی ناشی از فقر آهن، بهره هوشی کمتری نسبت به کودکانی دارند که کمخونی آنها درمان شده است. مادران باردار یا شیرده نیز باید آهن کافی دریافت کنند تا نیازهای خود و جنین یا نوزاد را تأمین کنند. بنابراین، والدین و سرپرستان باید به دریافت آهن کافی در کودکان توجه ویژهای داشته باشند تا از رشد سالم، سیستم ایمنی قوی و پیشگیری از کمخونی در آنها اطمینان حاصل کنند.
والدین کودکانی که ۶ ماه یا بیشتر دارند، باید غذای کاملی از نظر تغذیهای را برای آنها انتخاب کنند که نیازهای روزانه آنها را تأمین کند. شما میتوانید از منوهای متنوع و خلاقانه برای کودکان که با مواد غذایی غنی از آهن مانند گوشت، غذاهای دریایی، جگر، زرده تخم مرغ و سبزیجات سبز برگ مانند کدو و اسفناج تهیه میشوند، استفاده کنید. همچنین، میتوانید مکملهای غلات غنیشده با آهن را نیز در رژیم غذایی کودک خود بگنجانید که ۱ فنجان آن تا ۸۸ درصد نیاز روزانه آهن را تأمین میکند.