اهمیت شیر غنیشده در رژیم غذایی کودکان
رشد مطلوب کودکان، به‌ویژه کودکان ۵ تا ۱۲ سال در گرو رژیم غذایی متنوع و سرشار از مواد مغذی است. دریافت مقادیر کافی مواد مغذی علاوه‌بر تقویت عملکرد توسعه مغز و تکامل ذهنی-شناختی، از بروز کمبود ریزمغذیها در کودکان جلوگیری می‌کند. اما همزمان با معرفی انواع غذای کمکی و افزایش تدریجی تنوع رژیم غذایی روزانه کودکان، ممکن است شاهد بروز بدغذایی در آن‌ها باشیم که می‌تواند کودکان را در معرض کمبود مواد مغذی، به‌ویژه ریزمغذیها قرار دهد. کمبود ریزمغذیها که در واقع انواع ویتامین و مواد معدنی موردنیاز برای حفظ پایداری عملکرد سلولی و مولکولی بدن هستند، از شایع‌ترین مشکلات تغذیه‌ای کودکان در سنین رشد به‌شمار می‌رود. طبق آمار منطقه‌ای به‌ترتیب کمبود ویتامین D با ۷۵ درصد، ید ۵۰ درصد، آهن ۴۰ درصد و ویتامین A با ۲۷ درصد شیوع، رایج‌ترین کمبودهای تغذیه در میان کودکان خاورمیانه هستند.
از جمله راهکارهای مطرح در امر پیشگیری و مدیریت کمبود مواد مغذی ضروری، غنی‌سازی مواد غذایی است. غنی‌سازی مواد غذایی در تعریف متخصصین حوزه تغذیه، بهترین شیوه برای جبران کمبود و افزایش دریافت ریزمغذیها در بلند‌مدت و در سطحی گسترده از جامعه است. انتخاب ترکیبات مناسب (حامل غذایی) برای غنی‌سازی که در سه سطح صنعتی، بیولوژیک و خانگی انجام می‌شود، متناسب با معیارهایی از قبیل اقتصاد اجتماعی، سن، موقعیت جغرافیایی و رژیم غذایی گروه‌های هدف انجام می‌شود. برهمین‌اساس، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، شیر و فرآورده‌های لبنی را از جمله رایج‌ترین گزینه‌ها برای غنی‌سازی معرفی می‌کند.
علی‌رغم مقادیر سرشاری از کلسیم، فسفر، منیزیم، روی، سلنیوم، پروتئین، ویتامین A و ۱۲B، شیر دارای نسبت محدودی از آهن و ویتامین D و سایر ریزمغذی‌های لازم برای تکامل کودکان به‌ویژه در سنین مدرسه است. ازهمین‌رو، غنی‌سازی هدفمند شیر با ویتامین D، انواع ویتامین B، روی و آهن می‌تواند در رشد فیزیکی، تقویت سیستم ایمنی بدن و تکامل شناختی کودکان نقش قابل‌ملاحظه‌ای ایفا کند. این در حالی است که نتایج حاصل از تحقیقات حوزه صنایع غذایی، شیر پودری را گزینه مناسبی برای غنی‌سازی با ریزمغذیها ارزیابی می‌کنند. علاوه‌براین برخلاف شیر غیرپودری، می‌توان با افزودن آب از پیش جوشانده‌شده به شیر پودری از افت ویتامین‌ها و مواد‌معدنی شیر حین جوشاندن کاست. ازاین‌رو شیر پودری را می‌توان متناسب با نیازهای غذایی تمام گروه‌های سنی با انواع ریزمغذیها در کیفیتی بالا غنی‌سازی کرد. لازم به ذکر است که شیرهای پودری غنیشده یکسان نیستند.
ازاین‌رو نیاز است تا والدین برای انتخاب محصولات، به تناسب آن با نیاز کودک، از جمله وجود ویتامین‌ها و مواد‌معدنی ضروری؛ عدم وجود شکر افزوده و نیز رنگ مصنوعی و نگهدارنده توجه داشته باشند. شیر غنیشده کمبودهای تغذیه‌ای رژیم غذایی روزانه کودکان را جبران می‌کند. متخصصین تغذیه، دریافت روزانه حداقل دو لیوان شیر یا پودر شیر غنیشده (به ویژه یک وعده قبل از خواب) را برای کودکان توصیه می‌کنند.
