اصطلاح عدم تحمل غذایی به اختلالات و ناهنجاری‌هایی در جذب مواد مغذی اشاره دارد که به طور کلی منجر به سوء تغذیه می‌شود. مشکلات شایع سوء جذب مانند بیماری سلیاک، به طور معمول در کودکان بیشتر از بزرگسالان دیده می‌شود.

بیماری سلیاک چیست؟

این بیماری یک اختلال خودایمنی است، به این معنی که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های سالم بدن حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برد. این بیماری (انتروپاتی گلوتنی) با ایجاد حساسیت به گلوتن در بیمار مشخص می‌شود. {گلوتن پروتئینی است که در گندم، چاودار و جو یافت می‌شود.} شروع این بیماری معمولاً از نوزادی تا اوایل بزرگسالی است و معمولاً در سه سال اول تولد بروز می‌کند.

چه عواملی باعث بیماری سلیاک می‌شوند؟

سابقه خانوادگی بیماری سلیاک، احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش میدهد. ضمنا این بیماری در افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد هستند، رخ می‌دهد(ریشه ژنتیکی).

علائم بیماری سلیاک چیست؟

علائم بیماری سلیاک معمولاً 3 تا 5 ماه پس از اولین مصرف غذاهای حاوی گلوتن ظاهر می‌شود، اگرچه در برخی موارد ممکن است علائم در ماه اول خود را نشان دهند.

توقف رشد، کم شدن اشتها، شکم برآمده، مدفوع حجیم، کم رنگ و بدبو(به دلیل وجود اسیدهای چرب)و اسهال مزمن در نوزادان از جمله علائم سلیاک می باشد. سوء جذب و کمبودهای تغذیه‌ای می‌تواند منجر به مشکلات زیادی مانند کم‌خونی (کمبود آهن)، عدم رشد و تکامل کافی استخوان، اختلالات هورمونی و غیره شود. سوء تغذیه، ضعف عضلانی، تحریک‌پذیری، زخم‌های دهانی، درماتیت، خستگی شدید و غیره از دیگر علائم این بیماری هستند.

چگونه بیماری سلیاک را درمان و مدیریت کنیم؟

در حال حاضر، تنها درمان برای بیماری سلیاک، پیروی از رژیم غذایی فاقد گلوتن در طول زندگی است. با این حال، ممکن است لازم باشد رژیم غذایی، با ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین‌های اضافی غنی شود تا کمبودها جبران گردند.

گندم، چاودار، جو و جو دوسر بایستی با برنج، سویا و ذرت جایگزین گردند. وعده‌های غذایی هم با کمک متخصص تغذیه یا پزشک تهیه و برنامه‌ریزی شوند.

برچسب‌های هر ماده غذایی باید به دقت خوانده شوند. محصولات پخته شده مانند کیک، نان و بیسکویت نیز حاوی گندم هستند. بسیاری از محصولات دیگر مانند مکمل‌های ویتامین و بالم لب نیز ممکن است حاوی گلوتن باشند. بهترین کار این است که در مورد انتخاب مواد غذایی با پزشک مشورت کنید.