این ماجرا کمی شبیه به داشتن یک حیوان خانگی است. باید دوستش داشته باشید تا درعوض او نیز از شما مراقبت کند.
زمانیکه اندرو گریفیت درباره بخش جدیدی که به کارخانه نستله در فادون اضافه شده است صحبت میکند، چشمانش احساس خاصی را منتقل نمیکنند، ولی لبخند بسیار بزرگی روی لبانش نقش میبندد.
«حیوان خانگی»ای که درباره آن صحبت میکند، یک گربه ملوس یا بره کوچکی نیست که برای کوتاه نگهداشتن چمنها از آن نگهداری کند. اندرو که مدیر پایداری زیستمحیطی نستله انگلستان است، درحقیقت درباره یک مخزن هضم بیهوازی صحبت میکند، که روزانه صدها هزار لیتر پسماند مایع را به انرژی سبز تبدیل میکند.
سوپ شکلات
کارخانه واقع در شمال شرقی انگلستان برخی از بهترین برندهای شیرینیجات نستله، مانند رولوز و فروت پاستیل در انگلستان را تولید میکند. تولید این شیرینیجات، خواه ناخواه موجب تولید پسماند میشود. بهدنبال راهی برای استفاده مجدد از این پسماندها بهجای دور ریختن آنها، مدیران به روشی با سبقه صدساله به نام تبدیل بیهوازی روی آوردند.
این کارخانه تنها بر فرآوری پسماندهای مایع سایت تمرکز دارد. بهعلاوه، شکلاتها و شیرینیهای ردشده که برای خوردهشدن مناسب نیستند، یا سایر اضافاتی که شامل نشاسته و شکر میشوند، به تکههای کوچکی خرد میشوند. سپس این مخلوط، با استفاده از فرآیندهای کاملا پاکیزهای در سایت، بهصورت پسماند مایع درمیآید. به این پسماند مایع، «سوپ شکلات» میگویند (که قطعا آنطور که از نامش پیداست، خوشمزه نیست). این «سوپ»، در مرحله بعد وارد یک مخزن عایق در برابر هوا میشود. داخل مخزن، فرآیند هضم بیهوازی (pdf، Kb 500) رخ میدهد – فرآیندی طبیعی که طی آن باکتریها مواد زیستتجزیهپذیر را تجزیه میکنند. و بههمیندلیل است که اندرو گریفیت این کارخانه را شبیه به یک حیوان خانگی میداند. این کارخانه درحقیقت یک موجود زنده است که برخی چیزها را دوست دارد و نسبت به برخی هم میلی ندارد.
«اگر رژیم غذاییاش بهصورت مداوم تغییر کند، ممکن است مشکل پیدا کند. و درحقیقت بهمرور و با گذشت زمان تغییر کرده و توسعه مییابد». قرنهاست که در صنعت کشاورزی از این روش استفاده میشود، ولی آنچه سیستم مورد استفاده در فادون را متفاوت میسازد، توانایی آن در فرآوری پسماند مایع با سرعت بسیار بالاتر است.
از پسماند تا تولید حرارت
هضم بیهوازی، بیوگاز تولید میکند، سوختی تجدیدپذیر که حاوی متان است. بیوگازی که در فادون تولید میشود، میتواند انرژی موردنیاز برای تامین بین ۵ تا ۸ درصد نیاز انرژی سایت را تامین کند.
این سیستم فرصت بزرگی برای کاهش پسماندها و همچنین کاهش قابلتوجه ردپای زیستمحیطیمان را به ما داده است.اندرو گریفیت، مدیر بخش پایداری زیستمحیطی، نستله انگلستان
علاوه بر تولید انرژی، این سیستم هضم بیهوازی به تصفیه پساب تولیدشده در کارخانه نیز کمک میکند.
اندرو گریفیت میگوید: «این سیستم فرصت بزرگی برای کاهش پسماندها و همچنین کاهش قابلتوجه ردپای زیستمحیطیمان را به ما داده است.»
درحالیکه، براساس یک اصل ساده، زمان و هزینه صرف عملکرد مناسب سیستم بیوگاز شده است، این پروژه در سایت موردنظر بهمدت سه ماه بهطور آزمایشی پیادهسازی شد و در آن از یک نمونه کوچکتر مخزن هضم بیهوازی استفاده شد.
سیستم راهاندازیشده در فادون که هزینهای معادل ۷/۴ میلیون فرانک بههمراه داشت، چندان هم ارزان نبود. ولی صرفهجوییهایی که در هزینههای آتی بهوجود آورد، نشان داد که این سیستم بهلحاظ اقتصادی کاملا مقرونبهصرفه بوده است.
کاهش تولید پسماند
پروژه فادون تنها یکی از چندین پروژهای است که نستله در آنها سرمایهگذاری کرده است. بهتازگی، این شرکت، مخازن هضم بیهوازیای (در مقیاس کوچک) را در اختیار پرورشدهندگان دام در پاناما قرار داده است. این مخازن، فضولات حیوانی را به بیوگاز برای آشپزی و همچنین کود مایع تبدیل میکنند.
اهداف نستله: بهصفر رساندن تولید پسماند در سایتهای خود تا سال ۲۰۲۰
کشاورزان دیگر برای تامین سوخت موردنیاز خود وابسته به چوب نیستند، که این مساله بهنوبه خود باعث کاهش جنگلزدایی در نواحی اطراف میشود.
نستله پروژههای مشابهی را نیز بههمراه کشاورزانی که در کشورهایی مانند چین، مکزیک و پاکستان، مشغول فعالیت هستند، اجرا کرده است. این نمونهها تنها مثالهای معدودی از تلاشهای این شرکت برای دستیابی به هدف خود در راستای بهصفر رساندن تولید پسماند در سایتهایش، تا سال ۲۰۲۰ هستند.
عادات انسانی
برای اندرو گریفیت، یکی از مزایای غیرقابلپیشبینی پروژههای کاهش پسماند، تاثیری است که این پروژهها میتوانند روی نیروی کار داشته باشند. دیدن تبدیل پسماند به انرژی در محل سایت، باعث شده است که همه کارکنان به اقدامی که خود میتوانند برای ایجاد تغییر (کاهش پسماند) انجام دهند، فکر کنند و روی آن متمرکز شوند.
«این حرکت درحقیقت مانند یک کاتالیزور به همه کارکنان کارخانه کمک کرده است تا آگاهی بیشتری در زمینه کاهش تاثیر زیستمحیطی خود کسب کنند.»
باکتریها ممکن است خیلی کوچک باشند، ولی وقتی نوبت به کاهش مصرف انرژی میرسد، میتوانند با کاهش پسماند و حتی تغییر عادات انسانی، تغییراتی اساسی بهوجود آورند.