مواد غذایی و فواید آنها
سبک زندگی کمتحرک، پیشرفت سریع در صنعت فناوری، استفاده از آفتکشها، فلزات سنگین و استفاده افراطی از ابزار کشاورزی، آلودگی زیستمحیطی، افزایش احتمال ابتلا به بیماریهایی مانند سرطان، بیماریهای متابولیک و چاقی، کشورهای مختلف را با بار مضاعفی از چاقی و سوءتغذیه مواجه کرده است. بر همین اساس، علاقه به مصرف غذاهایی که به بهبود سلامت و تندرستی کمک میکنند، در دنیا در حال افزایش است. ما موادغذایی را نه برای طعم و ارزش غذایی آنها بلکه برای بهبود سلامت و تندرستی خود مصرف میکنیم. مواد غذایی کاربردی، موادی هستند که علاوه بر فراهم کردن مواد مغذی، بر عملکردهای خاصی در بدن تاثیرگذار هستند و بر این اساس مزایای خاصی برای سلامت، تندرستی و عملکرد شما دارند. ممکن است مواد غذایی غنیشده، کامل یا ارتقایافته وجود داشته باشند. این مواد میتوانند بهصورت تجاری یا طبیعی تولید شوند.
مواد غذایی کاربردی و طبیعی:
سیر حاوی مادهای بهنام آلیسین است که ویژگیهای دارویی به این گیاه شگفتانگیز میدهد. این ماده قابلیت دفاع طبیعی بدن را افزایش میدهد و سیستم ایمنی بدن را بهبود میبخشد. این امر به پیشگیری از سرطان،بیماری قلبی و فشارخون کمک میکند و تجمع پلاکتها را کاهش میدهد. زنجبیل حداقل حاوی ۱۲ ترکیب ضد پیری است که رادیکالهای آزاد را غیرفعال میکند و التهاب را کاهش میدهد. چای سبز حاوی آنتیاکسیدان است که به پیشگیری از سرطان و کاهش وزن کمک میکند. شنبلیله قابلیت بالایی در جلوگیری از التهاب دارد و حاوی آنتیاکسیدانهای زیادی است که به پیشگیری از بیماریهای قلبی، قند خون و تنظیم مقدار کلسترول کمک میکند. ارزن و غلات کامل سرشار از فیبر هستند و به پیشگیری از برخی سرطانهای خاص و بیماریهای قلبی کمک میکنند و در پاکسازی بدن مؤثر هستند. انوع جو نیز حاوی فیبرهای مایع کاهشدهنده کلسترول به نام بتا گلوکن هستند.
اسیدهای چرب امگا۳:
ماهیهای پرچرب حاوی چربیهای امگا ۳ بوده و از آنجایی که به افزایش میزان کلسترولهای خوب (HDL) در خون کمک میکنند و میزان تریگلیسریدها را کاهش داده و به کاهش سرعت ایجاد پلاک کمک میکنند، برای پیشگیری از بیماریهای قلبی و عروقی مناسب هستند. منابع اسیدهای چرب امگا۳ شامل ماهیهایی مانند سالمون پرچرب، ماکارل، شاهماهی، قزلآلای رودخانه، ساردین و تن و دانه کتان برای افراد گیاهخوار است.
گیامغذیها:
میوهها و سبزیجات سرشار از پلیفنولها، ویتامین و فیبر هستند. این مواد به پیشگیری از سرطان، فشارخون بالا و بیماریهای قلبی کمک میکنند. بروکلی و انواع کلم نیز به کاهش احتمال ابتلا به سرطان کمک میکنند. گوجه نیز سرشار از نوعی آنتیاکسیدان بهنام لیکوپن است. لیکوپن به تقویت سیستم ایمنی کمک میکند و قابلیت مقابله با بیماریها را دارد.پخت گوجه در کاری، سوپ یا تهیه سس کچاپ مقداری بیشتری از این ماده را آزاد میکند و آنرا مؤثرتر میسازد. مرکبات از شما در برابر بسیاری از سرطانها محافظت میکنند.
پروبیوتیکها:
افزودن پروبیوتیک برای پیشگیری از ابتلا به برخی از سرطانها مناسب است و خاصیت ضد التهاب دارد. همچنین به مشکلات گوارشی و افزایش ایمنی کمک میکند. آنتیاکسیدانها: توتفرنگی منبعی غنی از گیامغذیها و آنتیاکسیدانها محسوب میشود که به ایمنی بدن کمک میکند و برای مقابله با سرطان، بیماریهای قلبی و بهبود سلامت از خواص ضد التهاب برخوردار است.
اسیدهای چرب تکاشباعنشده:
این اسیدها میزان کلسترولهای بد (LDL) را بدون تاثیر منفی بر کلسترولهای خوب (HDL) کاهش میدهند. این اسیدها به سلامت قلب و پیشگیری از ابتلا به سرطان و دیگر بیماریها کمک میکنند و میزان قند خون را تنظیم میکنند. منابع این اسیدها شامل روغن کانولا، روغن زیتون، روغن سبوس برنج و مغزهای آسیابشده هستند. بادام و گردو نیز منابع مناسبی از اسیدهای چرب تکاشباع نشده هستند.
پلیفنولها: انگور حاوی آنتیاکسیدانهایی است که احتمال ابتلا به برخی از سرطانها و اختلالهای خاص در مغز را کاهش میدهد. انگور بنفش حاوی ترکیبات پولیفنولیک هستند که به عملکرد قلب و عروق کمک میکنند.
فیتواستروژنها: سویا منبعی غنی از فیتواستروژنها، پروتئین و فیبر هستند و مقدار کلی کلسترولها، کلسترولهای بد و تریگلیسیریدها را کاهش میدهند و مقدار کلسترولهای خوب را افزایش میدهند و همچنین در کاهش علائم سندرم پیشاقاعدگی در بانوان اثرگذارند.
مواد غذایی تجاری و کاربردی:
این مواد غذایی کاربردی با نوآوری در تکنولوژی و طی مرحله فرآوری محصول تولید میشوند مانند مواد غذایی با خاصیت کاهش کلسترول و محصولات لبنی که با لاکتیک اسیدهای خاص تخمیر میشوند و همچنین نوآوری در فناوریها و مرحله تولید مانند ارتقای ژنتیکی بذر و دانههای محصولات کشاورزی (مانند برنج طلایی و...)، آبمیوههای غنیشده، محصولات بدون گلوتن، بدون لاکتوز، محصولات بر پایه سویا، انرژی بارها و شیکهای شیرغنیشده، غلات با فیبر افزوده، غلات با جوانه و حبوبات و محصولات حاوی مکملهای غذایی به سرعت بازارها را تسخیر کردهاند. این مواد غذایی و آشامیدنی بهصورت شخصیسازیشده تولید شدهاند تا برخی از بیماریها را مدیریت کنند و آینده غذاهای کاربردی برای سلامت و تندرستی افراد را به خود اختصاص دادهاند.
