کاری از دکتر لارا کاموری، مؤسسه علوم سلامتی نستله
اغلب ما توصیه مشابهی را درخصوص کاهش وزن در همه عمر خود شنیدهایم: ورزش کنید و غذاهای مناسب و در وعدههای کافی مصرف کنید. ولی پژوهشهای علمی که بهتازگی در این زمینه انجام شدهاند، ابعاد جدیدی را به این مساله افزودهاند: فعالیت سلولی در بدن شما بر میزان وزنی که از دست میدهید و عکسالعملی که بدنتان به غذاهای مختلف نشان میدهد، تاثیر میگذارد.
در موسسه علوم سلامتی نستله، تیم ما به مطالعه کاهش وزن در سطح مولکولی میپردازد: متابولیسم غذایی بدن شما بهچه شکل است؟ چرا برخی از افراد راحتتر از سایرین وزن از دست میدهند؟ چرا برخی به فرآیند کاهش وزن ادامه میدهند، درحالیکه کاهش وزن سایرین متوقف میشود؟ و چرا در برخی افراد کاهش وزن مانع از ابتلاء به دیابت میشود، درحالیکه در سایرین تاثیری ندارد؟
چرا برخی از افراد راحتتر از سایرین وزن از دست میدهند؟
اینها همه سؤالات مهمی هستند که باعث میشوند نگاه شخصیتری به مسائل تغذیه و سلامتی داشته باشیم. آگاهی به تنوع مولکولی از هر فرد به فرد دیگر، یعنی جامعه سلامتی میتواند، بهجای آنکه از یک رویکرد همگانی استفاده کند، بهمعنای واقعی راهحلهای عملی ارائه دهد.
ما سرمایهگذاری بسیاری در پژوهشهای مختلف انجام دادهایم تا به افراد کمک کنیم متابولیسم خاص بدن خود و همچنین نیازهای بدنی متفاوتشان را بهتر درک کنند، بهامید آنکه بتوانند راهحلهایی بیابند که کاملا شخصی هستند. در اینجا به سه یافته جدید از جدیدترین پژوهشهای علمی خود میپردازیم:
موتورهای کوچکی که میتوانند
سلولهای شما حاوی میتوکندری هستند: به این اندامکها بهعنوان موتورهایی نگاه کنید که قدرت سلولهای شما را تامین میکنند. این میتوکندریها غذا را به انرژی تبدیل میکنند – و همه ما تعداد برابری از آنها نداریم. جوانهایی که زیاد ورزش میکنند، صدها میتوکندری در سلولهای خود دارند، درحالیکه افراد مسنتر یا کسانی که فعالیت بدنی چندانی ندارند، تعداد بسیار کمتری میتوکندری دارند و بههمیندلیل «توانایی» آنها برای تولید انرژی از غذا کمتر است.
ما در سال ۲۰۱۶ در نستله بههمراه دانشگاه لوزان و École Polytechnique Fédérale de Lausanne در سوئیس، مطالعهای انجام دادیم، تا به آثار ناشی از ورزش کردن روی این موتورهای سلولی بپردازیم. در این میان، مطلب جالبی را دریافتیم: ورزش کردن نهتنها تعداد میتوکندریهای موجود در سلولهای شما را افزایش میدهد، بلکه پروتئینهای تولیدکننده انرژی موجود در میتوکندریها را نیز در کنار هم جمع میکند. این یعنی ورزش کردن، فرآیند تبدیل غذا به انرژی را بهطور کامل تغییر میدهد، و بهرهوری تولید انرژی را بسیار بالا میبرد.
ممکن است کمی غیرمنطقی بهنظر برسد اگر بگوییم یک محصول غذایی واقعی وجود دارد که که میتواند تاثیراتی مشابه ورزش کردن داشته باشد. ولی آنقدرها هم که بهنظر میرسد دور از ذهن نیست.
ما تاثیرات آنزیمی بهنام AMPK را مورد مطالعه قرار دادهایم، که بهنوعی کلید اصلی متابولیسم بهشمار میآید و به ماهیچههای شما کمک میکند گلوکز (قند خون) و چربی را به انرژی تبدیل کنند. AMPK زمانیکه به انرژی بیشتری نیاز دارید، برای مثال، وقتی ورزش میکنید، به بدنتان هشدار میدهد. تیم پژوهشی ما دریافتهاند که AMPK قابل کنترل است. یعنی راهی برای همکاری با این آنزیم برای انتقال قند بیشتری از خون به ماهیچهها و افزایش میزان چربی تبدیلشده به انرژی است.
نوآوریای شبیه به این نباید جایگزین ورزش کردن شود. ولی میتواند به افرادی که شرایط مزمنی مانند چاقی مفرط یا دیابت نوع دوم دارند و حتی آسیب فیزیکی دیدهاند و در حال بهبود هستند و بههرترتیب نمیتوانند بهطور مداوم ورزش کنند، کمک کند. اگر بتوانیم محصولی پرورش دهیم که تاثیرات AMPK را تقویت کند، میتوانستیم به کسی که به یک دوی ۲۰ دقیقهای میرود، متابولیسم ۴۰ دقیقه دوچرخهسواری را بدهیم. این اتفاق در واقع میتواند برای افرادی که از بیماریهای مزمن رنج میبرند، بسیار جذاب و مفید باشد.
ما نیز بهطور همزمان با پژوهشگران دانشگاههای ماستریخت و کپنهاک که نشانههای بهخصوصی را در خون یافتهاند (نشانههایی که ما فکر میکنیم «اثرانگشت لیپیدی» باشند)، پژوهشهایی انجام دادیم، که کمک میکنند افراد مبتلاء به دیابت نهان که عکسالعمل آنها به کاهش وزن با کنترل بهتر شکر محتملتر است، بهخوبی تشخیص داده شده و از بروز دیابت نوع دو در آنها جلوگیری شود.
این ردپا یک «نشانه بیولوژیکی» بهوجود میآورد، که به متخصصان حوزه سلامت این امکان را میدهد، بدانند کدام بیماران کنترل قند بهتری را پس از کاهش وزن از خود نشان میدهند. این مساله به آنها کمک میکند، بهترین روند تغذیه را برای هر فرد متناسب با شرایط او انتخاب کنند. به بیان دیگر، این روش میتواند فرآیند تشخیص بیماریها و همچنین درمان آنها را برای کسانی که در معرض ابتلاء به دیابت قرار دارند، تغییر دهد.
ماجرا از چه قرار است؟
هر روز بیش از پیش متوجه این مساله میشویم که بدن هر فرد متفاوت از افراد دیگر عمل میکند. درحالیکه رویکردهای اولیهای وجود دارند که همه ما میتوانیم از آنها برای بهبود سلامتیمان بهره بگیریم، امکان اکتشافات جدید و همچنین افزایش اطلاعات در خصوص شرایط هر فرد بهطور مجزا نیز وجود دارد.
پژوهشهای ما به ما کمک میکنند، بدانیم چگونه محصولات غذایی مختص افراد با شرایط متفاوت میتواند نگاه ما به سلامتیمان را تغییر دهد. کاهش وزن تنها تکهای از این جورچین است.
