آشنایی بیشتر با مواد حساسیت‌زا در محصولات غذایی

بر اساس قوانین بین الملی کدکس^* (CXS 1-1985)، اتحادیه اروپا ((EU) No 1169/2011) و ضابطه برچسب گذاری سازمان غذا و دارو (SP-Pr-1393-0015) ، منظور از برچسب (Label)  هرگونه " آویز(Tag)"، "نقش (brand)"، "علامت (Mark)"، تصویر یا دیگر مطالب توصیفی نوشته، چاپ، حک یا چسبانده شده بر روی بسته بندی اولیه و نهایی است. همچنین هرگونه اطلاعات نوشتاری، چاپی یا تصویری که بر روی برچسب درج می‌شود، یا همراه فرآورده‌های غذایی یا کنار آن به نمایش گذاشته می شود، از جمله آنهایی که با هدف تبلیغات در کنار فرآورده‌های غذایی قرار می گیرد،  در مباحث برچسب‌گذاری (Labeling) گنجانده می شود. یکی از مواردی که امکان دارد بر روی برچسب محصولات غذایی مشاهده شود، اظهارات اخطاری مانند ادعای حساسیت‌زایی مواد غذایی جهت هشدار به مصرف‌کنندگان است . این امر ممکن است برای برخی از مصرف­کنندگان سوال برانگیز باشد.

خوب است بدانیم بر اساس ضابطه سازمان غذا و دارو اگر یکی از مواد زیر به نحوی در ماده غذایی موجود باشد باید بر روی برچسب فرآورده اطلاع رسانی شود:

آنچه ممکن است برای برخی از مصرف‌کنندگان چالش برانگیز باشد،  اظهارات اخطاری حساسیت‌زایی است که بر روی برچسب برخی از مواد غذایی ذکر می‌شود. در حالیکه مواد حساسیت‌زای فوق در لیست مواد اولیه محصولات غذایی مشاهده نمی‌شود. شایان ذکر است اظهارات حساسیت‌زایی  می تواند مربوط به دلایل  زیر باشد:

۱. مواد حساسیت‌زا که در تولید ماده اولیه به‌صورت مستقیم مصرف شده‌اند.

۲. تولیدکننده‌های مواد اولیه ممکن است در خط تولید خود برخی مواد حساسیت‌زا را استفاده یا تولید کنند، بنابراین احتمال دارد مقداری از ماده حساسیت‌زا هرچند ناچیز وارد ماده اولیه تولیدی دیگر در همان خط  تولیدی شود.

۳. تولید کننده محصول نهایی، در خط تولید خود محصول یا محصولاتی که حاوی ماده اولیه حساسیت‌زا هست را تولید می کند و با وجود پاکسازی خط تولید، احتمال دارد مقداری از محصول حاوی ماده حساسیت زا وارد محصول بعدی شود.

در موارد ۲ و ۳ ممکن است  بعد از لیست مواد اولیه، تولید کنندگان از عناوینی مانند "ممکن است حاوی مقداری ..... باشد" جهت آگاهی مصرف کنندگان استفاده کنند. بر این اساس توصیه می‌شود در صورت حساسیت به هر کدام از مواد حساسیت زا، حتما  هنگام خرید مواد غذایی به برچسب آن دقت کنید.

*کدکس نهاد بین المللی استانداردهای مواد غذایی است که در تدوین  راهنماها و آئین نامه های کاری در امور ایمنی، کیفی و اصول تجارت بین المللی  مشارکت می‌کند.